การปฎิบัติเจริญสติของหลวงพ่อเทียน จิตฺตสุโภ

การนั่งสร้างจังหวะ

การเจริญสติ เจริญสมาธิ เจริญปัญญา ต้องมี “วิธีการ” ที่จะนำตัวเราไปสู่ตัวสติ ตัวสมาธิ ตัวปัญญาได้ การทำทุกสิ่งทุกอย่างต้องมีวิธีการ จึงจะเข้าถึงจุดหมายปลายทางได้ ดังนั้นการมาที่นี่ต้องพยายาม ไม่ต้องนั่งนิ่งๆ สอนกันแนะนำกัน ให้มีวิธีทำ โดยเคลื่อนไหวอยู่เสมอ ทำเป็นจังหวะ วิธีทำนั้น ก็ต้องนั่ง แต่ไม่ต้องหลับตา อันนี้มีวิธีทำ นั่งพับเพียบก็ได้ นั่งขัดสมาธิก็ได้ นั่งเก้าอี้ก็ได้ นอนก็ได้ ยืนก็ได้ ทำความรู้สึกตัว...

เอามือวางไว้ที่ขาทั้งสองข้าง ............................................................คว่ำไว้
พลิกมือขวาตะแคงขึ้น ...................................................ทำช้าๆ.........ให้รู้สึก
ยกมือขวาขึ้นครึ่งตัว ...........................................ให้รู้สึก ........มันหยุดก็ให้รู้สึก
เอามือขวามาที่สะดือ........................................................................ให้รู้สึก
พลิกมือซ้ายตะแคงขึ้น...................................................................... ให้รู้สึก
ยกมือซ้ายขึ้นครึ่งตัว ....................................................................... ให้รู้สึก
เอามือซ้ายมาที่สะดือ....................................................................... ให้รู้สึก
เลื่อนมือขวาขึ้นหน้าอก..................................................................... ให้รู้สึก
เอามือขวาออกตรงข้าง..................................................................... ให้รู้สึก
ลดมือขวาลงที่ขาขวา ตะแคงไว้.......................................................... ให้รู้สึก
คว่ำมือขวาลงที่ขาขวา.......................................................................ให้รู้สึก
เลื่อนมือซ้ายมาที่หน้าอก.....................................................................ให้รู้สึก
เอามือซ้ายออกมาตรงข้าง...................................................................ให้รู้สึก
ลดมือซ้ายลงที่ขาซ้าย ตะแคงไว้...........................................................ให้รู้สึก
คว่ำมือซ้ายลงที่ขาซ้าย.......................................................................ให้รู้สึก
ทำต่อไปเรื่อยๆ.....................................................................ให้มีความรู้สึกตัว

ภาพสาธิตการเจริญสติแบบเคลื่อนไหว



มีสติกำหนดรู้ ดูกายเคลื่อนไหว ดูใจนึกคิด





การเดินจงกรม


เดินจงกรม ก็หมายถึง เปลี่ยนอิริยาบถนั่นเอง ให้เข้าใจว่า เดินจงกรมเพื่ออะไร? (เพื่อ) เปลี่ยนอิริยาบถ คือ นั่งนานมันเจ็บแข้งเจ็บขา บัดนี้ เดินหลาย(เดินมาก) มันก็เมื่อยหลังเมื่อยเอว นั่งด้านหนึ่ง เขาเรียกว่าเปลี่ยนอิริยาบถ เปลี่ยนให้เท่าๆกัน นั่งบ้าง นอนบ้าง ยืนบ้าง เดินบาง อิริยาบทั้ง ๔ ให้เท่ากัน แบ่งเท่ากันหรือไม่เท่ากัน ก็ได้เพราะว่าเราไม่มีนาฬิกานี่ น้อย มาก อะไรก็พอดีพอควร เดินเหนื่อยแล้ว ก็ไปนั่งก็ได้ นั่งเหนื่อยแล้ว ลุกเดินก็ได้ เวลาเดินจงกรม ไม่ให้แกว่งแขน เอามือกอดหน้าอกไว้ หรือเอามือไขว้ไว้ข้างหลังก็ได้ เดินไปไดินมา ก้าวเท้าไปก้าวเท้ามาทำความรู้สึกตัว แต่ไม่ต้องพูดว่า “ซ้ายย่างหนอ ขวาย่างหนอ” ไม่ต้องพูด เพียงแต่เอาความรู้สึกเท่านั้น เดินจงกรม ก็อย่าไปเดินไวเกินไป อย่าเดินช้าเกินไป เดินให้พอดี เดินไปก็ให้รู้... นี่เป็นวิธีเดินจงกรม ไม่ใช่เดินจงกรม เดินทั้งวันไม่รู้สึกตัวเลย อันนั้นก็เต็มที่แล้ว เดินไปจนตาย มันเป็นอย่างนั้น ไม่ใช่เดินอย่างนั้น เดินก้าวไป ก้าวมา “รู้” นี่ (เรียก) ว่าเดินจงกรม